واردات مواد اولیه‌ی پلاستیک و خرید آن‌ها از خارج از کشور:

به هر سو که سر بچرخانید نشانی از پلاستیک و مواد ساخته‌شده با آن را خواهید دید و به همین علت شاید اگر بگوییم که پلاستیک پرکاربردترین ماده در دنیای امروز و صنایع موجود است، اشتباه نگفته‌ایم. با توجه به همین کاربرد گسترده‌ی مواد پلاستیکی، رونق صنایع پلاستیک‌سازی و تولید آن‌ها در هر جامعه‌ای از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. مواد اولیه‌ی مورد نیاز این صنایع برای تولید انواع مواد پلاستیکی به‌طور معمول شامل مواد خام طبیعی همچون سلولز، ذغال، گازوئیل، نمک و البته نفت خام است. برای استفاده از نفت خام که در ترکیبات زیادی از طبیعت موجود است، ابتدا لازم است این ماده طی فرآیندهایی به محصول دیگری تبدیل شود. در طی این فرآیندها ابتدا نفت خام را به مواد اولیه‌ای همچون پلیمرهای مختلف تبدیل می‌نمایند و سپس از آن پلیمرها، پلاستیک تولید می‌کنند. بخشی از فرآیند تبدیل مواد خام اولیه، همچون نفت خام، به پلیمرهای گوناگون در داخل کشور صورت می‌گیرد و بخشی از این پلیمرها و مواد اولیه‌ی پلاستیک‌سازی از خارج از کشور وارد می‌شود. شرایط امروز ایران به‌نحوی شکل گرفته است که به‌دلیل کیفیت بهتر و قیمت مقرون‌به‌صرفه‌تر نوع وارداتی آن‌ها نسبت به تولیدات داخل، نیاز روزافزونی نسبت به واردات مواد اولیه‌ی پلاستیک‌سازی احساس می‌شود.

پلیمرهای مورد استفاده به‌عنوان مواد اولیه‌ی پلاستیک‌سازی:

پلیمر متشکل از دو بخش “Polys” به‌معنای بسیار و “Meros” به‌معنای قطعه که معادل فارسی آن بَسپار(متشکل از دو بخش “بس” به‌معنای بسیار و “پار” به‌معنای پاره یا قطعه) است یک درشت‌مولکول است که از تعداد زیادی از اجزای تکرارشونده تشکیل می‌شود. پلیمرها را به دو دسته‌ی کلی طبیعی و مصنوعی تقسیم می‌کنند. نوع دیگری از تقسیم‌بندی پلیمرها بر اساس تاثیرپذیری آن‌ها در مقابل حرارت صورت می‌گیرد که طبق آن دو نوع پلیمر تحت عنوان ترموپلاستیک و ترموست وجود دارد.

ترموپلاستیک‌‌ها پلیمرهایی هستند که در صورت قرار گرفتن در دمای بسیار زیاد انعطاف‌پذیر می‌شوند و شکل می‌گیرند و پس از سرد شدن جامد می‌شوند؛ در واقع این پلیمرها در دمای بالا بدون تغییر شیمیایی ذوب می‌شوند و می‌توان آن‌ها را به‌دفعات ذوب و دوباره به‌صورت جامد تبدیل کرد. پلی‌آمید، پلی‌کربنات، اکریلیک و غیره نمونه‌هایی از این نوع پلیمر هستند.

از سوی مقابل ترموست‌ها پلیمرهایی هستند که با قرار گرفتن در مجاورت حرارت زیاد دچار واکنش‌های شیمیایی می‌شوند و وزن مولکولی متوسط آن‌ها افزایش می‌یابد و به‌حالت یکپارچه‌ی محکم و سختی در می‌آیند که پس از ترکیب شدن با خشک‌کن یا عامل تسریع‌کننده‌ی واکنش تحت یک واکنش غیر قابل برگشت حالت صلب و محکمی به خود می‌گیرند. از نمونه‌های این نوع پلیمر می‌توان به پلی‌استر، پلی‌یورتان، اپوکسی و غیره اشاره نمود.

نمونه‌هایی از مواد اولیه‌ی پلاستیک‌سازی:

در اینجا چند نمونه از مواد اولیه‌ی پلاستیک‌سازی برای آشنایی بیشتر توضیح داده می‌شود:

پلی‌آمید: این ماده هم به‌صورت طبیعی در پروتئین‌هایی همچون پشم و ابریشم، و هم به‌صورت مصنوعی در پارچه‌های به‌کاررفته در خودرو، فرش، موکت، لباس‌های ورزشی، ابزارهای پزشکی، لوازم الکتریکی، بلبرینگ‌‌ها و  صنعت حمل‌ونقل به‌دلیل دوام و قدرت بالا به‌فراوانی دیده می‌شود.

پلی‌یورتان: این ماده که به شکل‌های مختلفی همچون فوم‌های نرم، فوم‌های سخت، رزین، رنگ، پوشش و غیره موجود است به‌‌دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و نفوذ آب در کانال‌ها و مخازن آب‌وفاضلاب، پیاده‌روها، کف‌سازی سالن‌ها، درز بین قطعات مختلف و بسیاری موارد دیگر به کار می‌رود.

پلی‌کربنات: این ماده که در مقابل ضربه و خراش، اشتعال، کشش و خمیدگی، اشعه‌ی ماورای بنفش و غیره مقاوم است در صنعت حمل‌ونقل، ساختمان‌سازی، سقف‌های گوناگون، و بسیاری موارد دیگر حتی به‌عنوان جایگزینی مناسب برای شیشه کاربرد دارد.

پلی‌استال: رزین‌های پلی‌استال که به آن پلی‌اکسی‌متیل هم گفته می‌شود در صنایع مختلفی از جمله کشاورزی، حمل‌ونقل، ساختمان‌سازی و غیره کاربرد دارند و از آن‌ها در ساخت قطعات الکتریکی و الکترونیکی همچون سوئیچ‌ها، تلفن‌ها، ماشین‌های اداری و پرینترها نیز استفاده می‌شود.

کائوچو: این ماده که به لاستیک طبیعی نیز معروف است، از لاتکس که ترشحات داخلی یک درخت گرمسیری است، ساخته می‌شود و چسب‌های بسیار خوب گوناگونی از آن تولید می‌گردد. تایلند، مالزی و اندونزی از کشورهای پیشرو در تولید کائوچو هستند.

شتاب‌دهنده‌ی لاستیک: شتاب‌دهنده‌ها شامل تمام ترکیباتی هستند که روند ولکانش لاستیک را سرعت می‌بخشند و باعث می‌شوند که این فرآیند در دمای پایین‌تری صورت گیرد.

واردات مواد اولیه‌ی پلاستیک‌سازی:

همان‌طور که گفته شد پلاستیک‌ها انواع مختلفی دارند و این طیف گسترده در صنایع و کالاهای مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند و نیز ساخت و تولید هر کدام از آن‌ها مواد اولیه‌ی مخصوص به خود را لازم دارد. برخلاف تصور عام به این شکل نیست که همه‌ی پلاستیک‌ها از نفت خام و خالص تولید شوند بلکه گوناگونی مواد اولیه‌ی پلاستیک‌سازی باعث می‌شود که هر ماده‌ی پلاستیکی خاصیت ویژه‌ای داشته و بتواند شرایط خاصی را تحمل کند. برای نمونه بعضی از پلاستیک‌ها گرما را بیشتر از بقیه تحمل می‌کنند و بعضی دیگر شکننده هستند که بعضا این پلاستیک‌ها شفاف هستند و به‌جای شیشه استفاده می‌شوند.

همه‌ی انواع موجود در طیف گسترده‌ی مواد اولیه‌ی مورد نیاز برای ساخت پلاستیک‌ها در یک کشور تولید نمی‌شوند و نیاز است که بعضی از این مواد از سایر کشورها وارد شوند. سیاست‌های دولتی ایران به این شکل است که واردات کالاهایی که در داخل تولید می‌شوند یا مشابه داخلی دارند ممنوع است اما از طرفی توان پتروشیمیایی ایران نیز به‌اندازه‌ی تامین نیازهای داخلی نیست و نیاز به واردات مواد اولیه‌ی پلاستیک‌سازی دیده می‌شود. موادی اعم از پلی‌آمید، پلی‌کربنات، پلی‌یورتان، پلی‌استال و کائوچو که از مواد اولیه‌ی پلاستیک‌سازی هستند و کاربردهای هر کدام در بالا ذکر شده است، به‌شکل بلورهای شفاف یا رنگی هستند که در حجم زیاد برای استفاده‌ی صنایع سفارش داده می‌شوند تا این صنایع با استفاده از این بلورها و مواد اولیه‌ی پلاستیک، به تولید محصولات خود بپردازند.

پروسه‌ی واردات مواد اولیه‌ی پلاستیک‌سازی به ایران همانند واردات بسیاری از اقلام دیگر به این صورت است که مواد اولیه‌ی وارداتی مورد نیاز صنایع پلاستیک‌سازی بعد از اینکه در گمرکات کشور جمع‌آوری می‌شوند باید کارهای اداری ترخیصشان انجام شود. طی این فرآیند با توجه به لیستی که شامل کالاهای مجاز برای واردات به ایران است، محموله‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند و پس از آنکه کالای وارداتی بررسی شد و اجازه‌ی ترخیص گرفت باید حقوق و هزینه‌های گمرکی آن پرداخت شود. این هزینه‌ها برای کالاهای مختلف متفاوت است. علاوه بر این هزینه‌ها که درصدی از ارزش کالای وارداتی است، باید هزینه‌های مربوط به مالیات بر ارزش افزوده نیز پرداخت شود. در نهایت تمام این هزینه‌ها به‌عنوان درصدی از ارزش محموله‌ی وارداتی به صاحب اموال در انبار گمرک اعلام می‌شود که با پرداخت این پول به گمرک اجازه‌ی ترخیص کالاها از انبارها داده می‌شود. پس از این مرحله است که می‌توان کالاها را به بازار عرضه نمود.